اولین قدم برای شروع یک پروژه عمرانی و ساخت و ساز گرفتن پروانه ساخت است. در واقع پروانه یا جواز ساختمان پرونده رسمی از شهرداری است که به مالک یا پیمانکار اجازه می‌دهد تا پروژه ساخت و ساز یا بازسازی را طبق چهارچوبی مشخص انجام دهد.
هرگونه عملیات ساخت و ساز بدون صدور پروانه ساختمان غیرقانونی تلق میشود و توسط مراجع مرتبط قابل پیگیری و توقف است. صدور مجوز ها و رعایت استاندارها برای اطمینان از ایمنی صاحبان فعلی یا بعدی ساختمان در نظر گرفته شده است.
هدف اصلی اخذ مجوز ساخت، اطمینان از ساخت و ساز قانونی مطابق با مشخصات فنی و رعایت اصول شهرسازی مطابق با آیین‌نامه‌ها و ضوابط طرح جامع شهری است. از مهمترین دلایل اخذ جواز و پروانه ساخت، جلوگیری از بروز حوادث ساختمانی و استفاده از تجارب فنی و مهندسی در ساخت بنا، بیمه شدن ساختمان و افراد مشغول کار در ساختمان و بهره‌مندی از تسهیلات بانکی به شمار می‌آید.
طبق قوانین جدید به جای پروانه ساختمان، دفترچه‌های «شناسنامه» ساختمان توسط شهرداری‌ها صادر میشود. در این شناسنامه‌های ساختمان پروانه و نداشتن خلاف و پایان کار به شکل توام در اختیار متقاضی قرار می‌گیرد. در این شناسنامه‌ها شامل اطلاعاتی شامل هویت ساختمان و بیوگرافی آن به طور کامل با ذکر تمام مطالب مربوط به شهرداری صادرکننده، نوع و شماره و تاریخ صدور و مشخصات زمین، محل احداث وجود دارد. همچنین مواردی مثل هویت مالک، نوع مالکیت، مهندس ناظر و محاسب و تاسیسات، ابعاد چهارگانه پلاک، کروکی و مساحت زمین، نوع استفاده، میزان تراکم، مشخصات طبقات، وضع پارکینگ، اصلاحات و تغییرات و نحوه تمدید عوارض گوناگون وصول شده، گواهی‌های نداشتن خلاف صادر و گواهی پایان ساخت ذکر شده است.
در چه مواردی به مجوز ساخت نیاز است؟
این را باید در نظر داشت که همه پروژه‌های ساخت و ساز و نوسازی به مجوز ساخت نیازی ندارد و تعمیرات و جایگزینی‌های ساده می‌تواند توسط پیمانکاران حرفه‌ای یا خود صاحب خانه و بدون درخواست مجوز انجام شود. اما پروژه‌ای که شامل اضافه کردن بنا یا تغییرات عمده در ساختار ساختمان باشد نیاز به مجوز ساخت از شهرداری دارد.
چنانچه برای انجام تغییراتی که گفته شد با پیمانکار قرارداد بسته شود، فرآیند صدور پروانه ساختمان و مجوز ساخت را اداره کرده و هزینه‌های جواز ساختمان را برآورد می‌کند. در غیر اینصورت چنانچه مالک روال کاری را به عهده بگیرد باید از شهرداری منطقه درخواست مجوز کند.
نکته مهم اینکه ممکن است برخی از تغییرات نیاز به تأییدیه متخصص داشته باشد. به‌طور مثال کار کردن روی خطوط گاز توسط صاحب‌خانه ممنوع است و در صورت بروز مشکل یا تغییرات باید به اداره گاز اطلاع دهد تا جهت انجام عملیات در مکان حاضر شوند.
در هرمنطقه شهرداری مجوزها به‌صورت جداگانه تدوین و صادر می‌شوند. به همین دلیل برای اطمینان از موارد مجوز باید به شهرداری منطقه موردنظر مراجعه کنید. در برخی از مناطق برای کوچک‌ترین تغییرات، مثل حیاط‌سازی هم به مجوز نیاز دارد.
انواع پروانه و جواز ساختمان چیست؟
نسبت به نوع و یا تغییرات بنا مجوزهای متفاوتی صادر میشود. به طور مثال برای پروانه ساختمانی اراضی بایر یا باغات، تخریب و نوسازی، تعویض مهندس، اضافه اشکوب، تغییر نقشه، توسعه بنا، تغییرات و تبدیل از انواع پروانه ساختمان هستند که جهت اخذ آنها باید به شهرداری یا دفاتر خدمات الکترونیک شهری مراجعه کرد. پروانه ساختمان اطلاعاتی از بنا و سازه‌های آن در اختیار مالک قرار می‌دهد مثل: مساحت زیربنا، تعداد طبقات، نوع اسکلت ساختمان، مشخصات متقاضی صدور پروانه(مالک حقیقی یا حقوقی)، شماره پلاک ثبتی ملک، نام مهندس یا مهندسین ناظر، تاریخ صدور پروانه، کروکی زمین.
مهلت شروع عملیات و اعتبار پروانه نیز در صفحه اول پروانه صادرشده نوشته میشود که در صورت لزوم قابل تمدید است. اخذ سند مالکیت برای هر واحد مسکونی، با ارائه پایان کار توسط ناظر و صدور پایان کار توسط مرجع صدور پروانه ساختمان مرتبط است.
نکته مهم این که: چنانچه بر اساس مفاد پروانه، تخلفی از مالک صورت گیرد ناظر موظف به گزارش تخلف به مرجع صدور پروانه خواهد بود تا از ادامه عملیات جلوگیری شود. رعایت مقررات ملی ساختمان در ساختمان‌ها الزامی است.
مراحل گرفتن پروانه ساختمان یا شناسنامه ساختمان به چه شکل است؟
اخذ و دریافت شناسنامه یا پروانه ساختمان مراحل خاصی دارد که با طی کردن آنها می‌توان مجوز را دریافت کرد. تمامی این مراحل زمان‌بر بوده و باید هرکدام یک به یک اجرا شوند. مرحله اول، مالک یا وکیل ملک (فرد دارای وکالت از طرف مالک یا مالکین) با ارائه مدارک مثل اصل و کپی سند یا سندهای ملک، حضور همه مالکین یا یک نفر دارای وکالت از سایرین، کارت شناسایی (کارت ملی)، برگه تسویه‌حساب عوارض نوسازی شهرداری سال‌های گذشته و سال جاری درخواست پروانه خود را در دفاتر خدمات الکترونیک شهر ثبت می‌کند.
در مرحله بعد پس از تشکیل پرونده بازدید صورت می‌گیرد.سپس بازدید موارد مانند ابعاد ملک، عرض خیابان، بنای موجود، موقعیت مجاورین و … در بنا تعیین و در گزارش ثبت میشود.
در قدم بعدی دستور نقشه طی یک اتوماسیون اداری برای ملک موردنظر صادر شده و اطلاعاتی از قبیل ابعاد باقی مانده ملک پس از اصلاحی‌های موردنظر شهرداری، مساحت پس از اصلاحی، تعداد طبقات و سطح اشغال هر طبقه در دستور نقشه ذکر میشود. معمولاً طبق پهنه‌ای که ملک در آن واقع‌شده، متراژ سند (نه متراژ وضع موجود زمین) و عرض گذر، حجم ساختمان شامل تعداد طبقات و سطح اشغال آن ها تعیین میشود.
در مرحله بعد نقشه معماری بر اساس ضوابط مورد عمل شهرداری و دستور نقشه صادرشده برای ملک طراحی شده و مهم ترین بخش در مراحل صدور پروانه است. حداکثر توانایی طرح به لحاظ متراژ، تعداد پارکینگ و کیفیت فضاها در این بخش سنجیده میشود. بعد از رفع ایرادات ضوابطی عنوان شده از طرف دفاتر خدمات الکترونیک و نهایی شدن نقشه معماری، از سوی واحد صدور پروانه هر منطقه عوارض تراکم شهرداری بر اساس متراژهای موجود در هر طبقه و نوع کاربری آن، محاسبه و تعیین خواهدشد.
مراحل نهایی اخذ پروانه ساخت
پس از دریافت تأییدیه اداره درآمد منطقه شهرداری مبنی بر پرداخت و تسویه عوارض متعلقه، پروژه به مرحله پیش نویس پروانه ارجاع داده میشود. در صورت لزوم در ساختمان بیش از ۵ طبقه، گزارش آزمایش مکانیک خاک در این مرحله و هم زمان با تهیه نقشه‌های سازه، برق و مکانیک تهیه و از سازمان نظام مهندسی تأییدیه گرفته میشود.
در مرحله دیگر باید درخواست تعیین ناظر در دفاتر خدمات ثبت و پس از عقد قرارداد با ناظر یا ناظرین برگه های سهمیه آن ها به انضمام قرارداد فی مابین را به عنوان ملاک تکمیلی پیش نویس پروانه به دفتر خدمات الکترونیک تحویل داده شود. همچنین برگه تعهد رعایت اصلاحی، تعهد اخذ تأییدیه نما و … نیز ازجمله مدارک پیش‌‌نویس است که باید صرفاً توسط مالک (نه وکیل) تهیه شود.
بعد از تائید نقشه های چهار رشته پروسه دریافت تأییدیه‌‌های دفتر خدمات الکترونیک، طرح تفصیلی و بر و کف، رئیس صدور پروانه، معاون شهرسازی و معماری و در نهایت تأییدیه شهردار به‌صورت سیستمی انجام و پروانه ساختمان چاپ میشود.
نکته: ممکن است در مرحله اولیه و پس از صدور دستور نقشه، به دلایلی نظیر تعیین کد صفر ملک، عرض بیشتر در ورودی و از این قبیل نیاز به اخذ نظر شورای معماری هر منطقه بوده و حقوق ملک تثبیت شود.
توجه داشته باشید زمان اعتبار پروانه ساختمان ۲ سال از تاریخ صدور است که تا ۲ سال دیگر هم قابل تمدید خواهد بود. همچنین مراحل فوق ممکن است بنا به شهر و زمان متفاوت باشد و این مراحل اطلاعات و مراحل کلی انجام کار است.
برچسب‌ها: پروانه ساختمان , شناسنامه ساختمان , مجوز ساخت , مراحل دریافت پروانه ساختمان